ว่านไก่น้อย
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Cibotium barometz (L.) J.Sm.
ชื่ออื่น : ละอองไฟฟ้า (กลาง) กูดผีป่า กูดพาน (เหนือ) กูดเสือ โพสี (ปัตตานี) นิลโพสี
(สงขลา,ยะลา)
ชื่อวงศ์ : DICKSONIACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ไรโซม อวบหนา สั้น ตั้งตรง ขนยาว 1.5-2 เซนติเมตร สีเหลืองทอง ปกคลุมหนาแน่น
ใบ ใบประกอบแบบขนนกสองชั้น กว้าง 1.5-1.8 เมตร ยาว 2-2.5 เมตร ก้านใบยาว 1-1.5 เมตร เส้นผ่าศูนย์กลาง 0.5-1.5 เซนติเมตร สีเขียวเข้ม มีร่องด้านบนบริเวณโคนก้าน มีขนปกคลุมหนาแน่น ใบย่อยรูปขอบขนาน เรียงสลับจำนวน 10-15 คู่ ยาว 70-100 เซนติเมตร กว้าง 20-30 เซนติเมตร มีครีบสั้นๆ ร่องด้านบนมีขนปกคลุมประปราย โคนตัด ปลายเรียวแหลม ยาว 10-20 เซนติเมตร กว้าง 2-3 เซนติเมตร ขอบหยักเป็นแฉกลึกเกือบถึงเส้นก้านใบย่อย แต่ละแฉกเฉียงรูปขอบขนาน ปลายแหลม ขอบหยักฟันเลื่อย ยาว 1-1.5 เซนติเมตร กว้างประมาณ 3 มิลลิเมตร เนื้อใบบางคล้ายกระดาษ ด้านล่างสีเขียวอมฟ้า ด้านบนสีเขียวเข้ม มีขนปกคลุมหนาแน่น เส้นใบแบบขนนก เส้นใบย่อยอิสระหรือแยกสองแฉก 1 ครั้ง
กลุ่มอับสปอร์ เกิดที่ปลายเส้นใบย่อยที่ไม่แตกแขนงใกล้โคนแฉก หรือเกิดบนปลายเส้นใบย่อยที่แตกแขนง เยื่อคลุมกลุ่มอับสปอร์ มีสองชั้น ชั้นนอกค่อนข้างกลม ชั้นในรูปขอบขนาน ติดกับใบเฉพาะที่โคน เมื่อแตกคล้ายหีบเปิดฝา
ประโยชน์ - ไม้ประดับ
– เหง้า รสขมชุ่มสุขุม บำรุงกำลัง บำรุงตับ ไต แก้ปวดหลังปวดเอว ปวดเมื่อยตามร่างกาย แก้อ่อนเปลี้ยตามแขนขา แก้เบาหยดย้อย เหลืองขุ่น แก้ตกขาว
– ขม รสฝาด บดเป็นผงโรยสมานแผลสด แผลจากถูกปลิงดุดเลือด