นมสวรรค์

นมสวรรค์

ชื่อวิทยาศาสตร์    : Clerodendrum paniculatum L.                                                                                                     

ชื่อพื้นเมือง         : ฉัตรฟ้า สาวสวรรค์ (นครราชสีมา) หัวลิง (สระบุรี) พวงพีเหลือง (เลย)                                           

ชื่อวงศ์               : LABIATAE                                                                                                                            

ลักษณะทั่วไปทางพฤกษศาสตร์                                                                                                                                                               

            ไม้พุ่ม ลำต้น ตั้งตรง สูง 1-2.5 เมตร กิ่งอ่อนเป็นสี่เหลี่ยม ใบ ใบเดี่ยว ออกตรงข้ามรูปไข่ค่อนข้างกลม กว้าง 17-38 เซนติเมตร ปลายแหลม โคนรูปหัวใจ ขอบใบเว้า 3-5 แฉก และมีจัก ด้านล่างมีขนสาก เส้นแขนงใบ 6-8 คู่ เส้นแขนงใบย่อยแบบร่างแหผสมขั้นบันได ดอก ออกเป็นช่อขนาดใหญ่ที่ปลายกิ่ง สีแดงหรือสีขาว กว้าง 20-30 เซนติเมตร ยาว 30-35 เซนติเมตร กลีบรองดอกรูประฆังสีส้มแดงมี 5 กลีบ กลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นหลอดยาว 1.5-2 เซนติเมตร ปลายแยกเป็น 5 กลีบ ขนาดไม่เท่ากัน เกสรเพศผู้มี 4 อัน ยาวโค้งพ้นปากหลอดเกสรเพศเมีย ผล ผลสด รูปทรงกลม หรือสามพู ผลอ่อนสีเขียว ผลแก่ เมื่อสุกสีแดงคล้ำ กลีบรองฐานดอกพัฒนาเป็นกลีบเลี้ยง ผลคล้ายดอก 5 แฉก แต่ละแฉกเป็นอิสระ แต่ละแฉกเป็นรูปโพธิ์ เนื้อกลีบแข็งสีเหลืองแต้มชมพู ใน 1 ผลมี 1 เมล็ด

ช่วงการออกดอกและติดผล : ระหว่างเดือนพฤษภาคม – เดือนธันวาคม                                                        

นิเวศวิทยา : พบทั่วไปตามชายป่า โดยเฉพาะในที่ที่ชื้นแฉะ ความชื้นสูง                                                                     

การขยายพันธุ์ : ใช้เมล็ด ปักชำกิ่ง                                                                                                                       

สรรพคุณทางสมุนไพร :                                                                                                                                                                  

          ต้น          รสเมาจะติดร้อน แก้พิษตะขาบ แมลงป่องต่อย แก้ฝีฝักบัว                                                                             

         ใบ           รสเมาจะติดร้อน แก้ลมในทรวงอก แก้พิษฝีดาบ ใบสดตำทำเป็นยาพอก รักษาโรคปวดข้อ และปวดประสาท                                                                                               ดอก         รสเมาจะติดร้อน แก้โลหิตในท้อง แก้พิษสัตว์กัดต่อย                                                                

        ราก         รสเมาจะติดร้อน แก้ไข้เพื่อโลหิต แก้ไข้เหนือ แก้พิษฝีภายใน ขับลมให้ซ่านทั่วตัว แก้ไข้แก้พิษฝี แก้พิษตะขาบ แก้พิษแมงป่อง แก้ลมในอก แก้โลหิตในท้อง